|
Witaminy są to związki organiczne, odmienne od białek, węglowodanów, czy tłuszczy, które nie są wytwarzane przez organizm, a jednak niezbędne do prawidłowego wzrostu, przemian i napraw. Witaminy nie są trawione, a bezpośrednio wchłaniane do krwiobiegu. Opisano 13 witamin, które zostały podzielone na dwie podstawowe grupy, rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalne w wodzie.
Teoretycznie uważa się, że zdrowy, dorosły człowiek odpowiednio odżywiający się nie potrzebuje podawania preparatów witaminowych. Wystarcza tylko odpowiednia dieta. Niestety w niektórych przypadkach może dojść do niedoborów witamin w organizmie. Wtedy konieczne jest podawanie preparatów, czy leków witaminowych. Przyczynami tych przypadków jest najczęściej: nieodpowiednio zestawiona dieta, nadmierna obróbka termiczna żywności, stosowanie leków z grupy sulfonamidów i antybiotyków, przyjmowanie środków antykoncepcyjnych, palenie papierosów lub nadużywanie alkoholu.
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, do których zalicza się A, D, E, K, są wchłaniane z przewodu pokarmowego tylko w obecności kwasów żółciowych i tłuszczów i mogą być magazynowane w wątrobie i tkance tłuszczowej. Mega dawki tych witamin mogą spowodować uszkodzenie wątroby.
Witamina A - beta karoten Rola: - reguluje wzrost i regeneracje,
- wpływa na proces widzenia,
- poprawia odporność,
- jest przeciwutleniaczem,
- ma właściwości przeciwnowotworowe,
Skutki niedoboru: - kurza ślepota, utrata wzroku,
- zahamowanie wzrostu - szczególnie u dzieci,
- kruche, łamliwe paznokcie,
- podatność na infekcje,
- suche, łamliwe włosy i skóra,
- brak apetytu,
- podatność na nowotwory,
Źródło:- produkty zwierzęce (mięso, ryby, mleko i przetwory mleczne, tran)
- żółte, zielone i pomarańczowe owoce i warzywa (brzoskwinie, śliwki, pomarańcze, banany i marchew, sałata, pomidory, zielony groszek, brokuł, papryka).
Witamina D - kalcyferol
Rola:- ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu oraz innych witamin,
- wpływa na budowę kości oraz zębów,
- ułatwia działanie systemu nerwowego i mięśniowego,
- reguluje wydzielanie insuliny,
Skutki niedoboru: - słabe kości,
- stan zapalny skóry,
- osłabienie odporności,
Źródło: - tran i oleje ryb(makrela i sardynki),
- wątroba, żółtko jaj, mleko i jego przetwory,
- powstaje w skórze pod wpływem słońca.
Witamina E - tokoferol (witamina młodości, witamina płodności)
Rola: - jest głównym "ochroniarzem" naszego organizmu, fot.9
- hamuje procesy starzenia się,
- łagodzi zmęczenie i skurcze łydek,
- zabezpiecza przed poronieniem i wpływa na procesy zapłodnienia,
- zapobiega miażdżycy i nowotworom,
- buduje naczynia krwionośne,
- jest przeciwutleniaczem,
Skutki niedoboru: - trudności z zapłodnieniem,
- bezpłodność,
- gorsza jakość oraz szybsze starzenie się skóry,
- zaburzenia neurologiczne,
- osłabienie zdolności do koncentracji,
- skłonności do nowotworów,
Źródło:
- olej z kiełków pszenicy oraz całe ziarna,
- zielone warzywa liściaste (szpinak, sałata) oraz czosnek,
- olej słonecznikowy, orzechy ziemne i włoskie.
Witamina K - filochina (witamina krwiotwórcza)
Rola: - zapewnia krzepliwość krwi,
- zapobiega krwotokom
- posiada właściwości bakteriobójcze i przeciwgrzybiczne,
- wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe,
Skutki niedoboru: - słaba krzepliwość krwi,
- łatwość powstawania krwotoków wewnętrznych i zewnętrznych,
- problemy z gojeniem się ran,
- trudność w mineralizacji kości,
- ryzyko nowotworów,
- celiakia, zapalenie jelit, biegunka,
Źródło: - może być wytworzona przez organizm,
- zielone warzywa,
- awokado, brzoskwinia ziemniaki, jajka, mleko i jego przetwory(jogurty, sery),
- wątroba, olej sojowy i szafranowy, tran z wątroby ryb.
|
