Dnia 14 listopada 2019 w CEN w Białymstoku odbyło się szkolenie realizowane we współpracy z: Minister Zdrowia, Wojewodą Podlaskim, Podlaskim Kuratorem Oświaty oraz profesor dr hab.  Panią Barbarą Głowińską- Olszewską – lekarzem  kliniki pediatrii, endokrynologii, diabetologii Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Białymstoku .

Celem szkolenia było zwiększenie bezpieczeństwa zdrowotnego dzieci z cukrzycą typu I podczas ich pobytu w przedszkolu i szkole przez zwiększenie świadomości i wiedzy pracowników szkół na temat cukrzycy i jej powikłań.

Polska jest światowym liderem jeśli chodzi o wzrost liczby zachorowań na cukrzycę typu I, co wiąże się ze skokiem cywilizacyjnym (przetworzona żywność). Zapadalność na cukrzycę 20 lat temu była 4 razy mniejsza. Jest to choroba autoimmunologiczna : układ immunologiczny niszczy komórki b trzustki produkujące insulinę, której zaczyna brakować.

Terapia cukrzycy polega na podawaniu insuliny 4 i więcej razy dziennie przy użyciu penów(zastrzyki) lub pomp insulinowych przy ścisłej kontroli poziomu cukru za pomocą glukometru lub specjalnego sensora, znajdującego się w tkance podskórnej- nowoczesna metoda ciągłego monitoringu glikemii (CGM-RT) pozwalająca obserwować  pomiary na smartfonie co 5 minut. Bardzo ważnym elementem terapii jest aktywność fizyczna.

Z konieczności podaży insuliny chorzy muszą nauczyć się liczenia wymienników węglowodanowych(WW) oraz białkowo- tłuszczowych(WBT) w żywności. Umiejętność liczenia wymienników jest niezbędnym warunkiem skuteczności leczenia cukrzycy typu 1, prawidłowego wyrównania metabolicznego, a przez to przyczynia się do uniknięcie późnych powikłań.

Często dochodzi do powikłań: hipoglikemii-za niski poziom cukru, gdzie trzeba zjeść coś słodkiego oraz hiperglikemii- za wysoki poziom cukru, gdzie trzeba użyć dodatkowej dawki korekcyjnej insuliny.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami nauczyciele nie mogą podawać uczniom żadnych leków. Jeśli uczeń z chorobą przewlekłą musi przyjmować leki w czasie pobytu w szkole, jego rodzice mają obowiązek poinformować dyrekcję, na jaką chorobę dziecko choruje i jakie leki musi przyjmować. Obowiązek podawania leków uczniom chorym przewlekle należy do pielęgniarki szkolnej. Kiedy w placówce brak pielęgniarki rodzice delegują uprawnienia  do wykonywania czynności  związanych z opieką nad dzieckiem  na pracownika szkoły. Zobowiązanie  i zgoda pracownika szkoły powinna mieć formę umowy  pisemnej pomiędzy rodzicami dziecka chorego a pracownikiem szkoły. Do spisania takiej umowy dążą sami nauczyciele, którzy chcą mieć pewność, że mogą pomóc dziecku.  Powinien również pojawić się zapis, że nauczyciel nie ponosi odpowiedzialności za skutki swoich działań, jeśli zostały one wykonane na prośbę rodzica i wg. jego instrukcji a przyniosły niekorzystny efekt.

Nie ma potrzeby aby dzieci starsze i nastolatki chore na cukrzycę traktować  w szkole inaczej, ponieważ są to osoby zdrowe intelektualnie i sprawne fizycznie osiągające sukcesy. Wiele  zależy od rodziców jak starają się angażować dziecko w terapię, wspierać go w radzeniu sobie z samokontrolą i w działaniach niezwiązanych z chorobą. W szkołach, w których nie ma gabinetu pielęgniarskiego powinno być wydzielone miejsce do sprawdzania poziomu cukru i podawania  insuliny.

Sporządziła: Krystyna Ewa Kołodko