Zamek w Lidzbarku

Zamek w Lidzbarku należy do najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej nie tylko w Polsce. Rozpoczęta w połowie XIV w. budowa zamku biskupów warmińskich w jego pierwotnym kształcie realizowana była przez biskupów od Hermana z Pragi do Henryka Sorboma. Istnieje hipoteza, iż zamek powstał w miejscu obronnego grodu pruskiego o nazwie Lecbarg, zdobytego przez Krzyżaków w 1241 roku Brakuje jednak dowodów na potwierdzenie tej tezy.

W czasie kadencji biskupa Sorboma dziedziniec zamku otoczony został dwukondygnacyjnymi krużgankami. Wybudowany w widłach rzek Łyny i Smysarny zamek chroniony był dodatkowo murami obwodowymi i fosami od południa i wschodu. W części południowej zamku zlokalizowano przedzamcze. Dojazd do zamku z miasta odbywał się przez Bramę Młyńską po moście przez Łynę do jakby północnego przedzamcza, gdzie zlokalizowany był młyn wodny.

Dojazd do zamku z miasta odbywał się przez Bramę Młyńską po moście przez Łynę do jakby północnego przedzamcza, gdzie zlokalizowany był młyn wodny. Dalej przejechać trzeba było wzdłuż zachodniej strony zamku przez kilka bram do przedzamcza od strony południowej. Przedzamcze to od zamku właściwego oddzielone jest suchą fosą. Po przejechaniu mostu na wymienionej fosie można było się dostać na dziedziniec zamkowy przez bramę usytuowaną w centralnej części     skrzydła    południowego. Bryłę zamku w narożu północno-wschodnim zdobi wieża wysoka, a w pozostałych narożach wieżyczki na konsolach. Wieżyczki te dobudowano po pożarze zamku w 1442r. Zamek posiada piwnice, które służyły jako magazyny żywności, więzienie oraz w ich w części znajdowały się piece do ogrzewania zamku ciepłym powietrzem.

Obecnie część piwnic pod skrzydłem wschodnim zamku przeznaczona jest na sale ekspozycyjne (elementy architektury ogrodowej i armaty z herbami biskupów). Architektura zamku uzupełniona była przez dobudowany w 1673r. przy skrzydle południowym pałac (zamek średni) przez biskupa warmińskiego Wydżgę. Z pałacu tego korzystało 8 biskupów. Pałac został rozebrany w latach 1839-1840. Pozostał po nim zarys fundamentów - między południowym skrzydłem zamku, a suchą fosą znajdującą się między zamkiem , a południowym przedzamczem. Na dziedzińcu przedzamcza w centralnym miejscu znajduje się barokowy pomnik św. Katarzyny z 1756 roku, ufundowany przez biskupa Grabowskiego. Po rozbiorze Polski zamek był wykorzystywany przez wojska pruskie jako koszary, szpital i magazyny. Swe funkcje szpitalne, uzupełnione o sierociniec, budowla pełniła aż do 1932 r.

Stan obecny:
Obecnie zamek w Lidzbarku pełni funkcje muzealne.

Justyna Kosacka - III TE